‘Sluit je aan bij de gemeenschap voor digitale mensenrechten’
Ben Wagner houdt lectorale rede
Zo’n honderdvijftig mensen zaten op maandag 15 mei veilig binnen Pakhuis de Zwijger voor de lectorale rede van Ben Wagner. Niet dat het buiten zo guur was. Maar voor anderhalf uur waren de aanwezigen wel even losgekoppeld van de digitale wereld waarover de kersverse lector Media, Technology & Society en medepanelleden zo onheilspellend spraken. Want digitaal wordt er een loopje genomen met onze mensenrechten, stelden zij, met alle risico’s van dien. Voor het individu én de maatschappij. Gelukkig eindigt de rede in optimisme en strijdbaarheid. “Sluit je aan bij de gemeenschap voor een toekomst gebaseerd op digitale mensenrechten.”
English? Read more here.
Op de vloer van Pakhuis de Zwijger liggen patronen van golvende rasters. Zodra je erover heen loopt, lijkt de vloer onder je voeten te bezwijken. Het is het gevoel dat Ben de bezoekers graag meegeeft in een korte introductiefilm. “We leven in een hybride wereld en denken dat de grond onder onze voeten stabiel is, maar onze digitale mensenrechten worden continu geschonden.”
Schending van digitale mensenrechten
In zijn rede maakt Ben duidelijk dat schending van digitale mensenrechten veel verder gaat dan discussies over privacy. “We hebben het over infrastructuur en architectuur, zaken die het individuele niveau ontstijgen en waaraan je je niet kunt onttrekken. Een voorbeeld is democratische verkiezingen. We kennen allemaal het Watergate-schandaal. Maar online komt het stelen van informatie voor politiek gewin vaker voor dan je zou denken, ook in ons democratisch Europa.”
Zijn we een object in de digitale wereld of pakken we de regie?
Kennis, rechtvaardigheid en macht
Volgens Ben leven we in een surveillancemaatschappij. “Dat zal niet meer verdwijnen. Wat wel kan veranderen, is hoe we hiermee omgaan. Zijn we een object in deze digitale wereld of willen we doorgronden hoe de digitale infrastructuren werken en pakken we de regie om daar bewuster mee om te gaan? Daarvoor zijn drie elementen belangrijk. Diepgaande kennis van hoe het digitale ecosysteem werkt. Rechtvaardigheid: wat is juist? En macht, want zonder een verschuiving van de macht zal niets veranderen.”
Aansluiten bij de community
“Het gaat niet om mij, maar om mijn werk voor de community”, benadrukt Ben tot slot. “Want zonder die community kan ik mijn werk niet doen. Wees geïnspireerd en doe mee. Niets belet je. Sluit je aan bij de gemeenschap voor een toekomst gebaseerd op digitale mensenrechten.”
Wij bepalen wie toegang heeft tot de objecten van anderen. We moeten leren delen.
Dekoloniseren van cultureel erfgoed
In de paneldiscussie onder leiding van journalist, podcastmaker en auteur Tracy Metz voegt Adriana Muñoz, curator van de National Museums of World Culture, zich op het podium. Adriana ziet, net als Ben, een interessante opgave in het digitaliseren en tegelijk dekoloniseren van cultureel erfgoed en archieven. “Want de artefacten zijn nog steeds in handen van westerse musea. Wij bepalen wie toegang heeft tot de objecten van anderen. We moeten leren delen.” Ben: “Interessant is Adriana’s project dat focust op het ontstaansproces van de projecten. Daardoor komen de verhalen en stemmen van meer mensen dan alleen de eigenaren naar voren.”
Er is een contramacht nodig tegenover de macht van techbedrijven en overheden om de democratie te herstellen.
Totale transparantie vereist
Ook Sophie in ’t Veld, Europarlementariër namens D66, laat zich duidelijk horen in de paneldiscussie. Ze pleit voor een radicaal recht op informatie en totale transparantie in de digitale wereld als basisvoorwaarden. “We moeten niet meer wijzen naar de verantwoordelijkheid van de individuele burger, maar het systeem aanpakken. Er is een contramacht nodig tegenover de macht van techbedrijven en overheden om de democratie te herstellen. Want de rule of law is de law of the ruler geworden.”
Het lectoraat past perfect bij de speerpunten van onze hogeschool.
Duurzame leefomgeving en veerkrachtige samenleving
Na de paneldiscussie over het bewerkstelligen digitale mensenrechten is het de beurt aan Marije Deutekom om als lid van het College van Bestuur (CvB) Ben officieel te installeren als lector. “Jouw lectoraat past perfect bij de speerpunten van onze hogeschool”, zegt Marije. “Werken vanuit maatschappelijke vraagstukken. Studenten opleiden tot kritische, wendbare professionals die opkomen voor hun digitale rechten. En werken aan een duurzame leefomgeving en veerkrachtige samenleving.”
Het is mooi om te zien dat steeds meer studenten zich bewust worden van hun digitale rechten.
Studenten Sustainable Media Lab
Een van de studenten die opkomt voor digitale rechten is Didi Baas, derdejaars Creative Business. “Ik volgde vorig semester een labtrack met het thema vrede en gerechtigheid. Vanuit het Sustainable Media Lab richtte ons team zich toen op basisschoolleerlingen van groep 7 en 8 om hen mediawijzer te maken. Nu loop ik stage bij het Digital Rights House Amsterdam, een van de partners van het Lab, en heb een coachende rol bij nieuwe groepen studenten van het Lab die projecten doen rond digitale mensenrechten, zoals digitale rechten van minderjarigen, haatzaaien en seksisme. Het is mooi om te zien dat steeds meer studenten zich bewust worden van hun digitale rechten. Het moet echt een beweging worden.”
Digitale rechten is een werkwoord: er is nog heel veel werk aan de winkel.
Werk aan de winkel
Jake Blok is bestuurslid van het Digital Rights House Amsterdam en blij met de installatie van Ben als lector. “Dit lectoraat is geen eindpunt, maar een volgende stap, want digitale rechten is een werkwoord: er is nog heel veel werk aan de winkel. Ik ben heel benieuwd hoe een grote instelling als Hogeschool Inholland kansen pakt met het lectoraat, het Digital Rights Research Team van de hogeschool en de diverse studenten van verschillende achtergronden en nationaliteiten. Het gaat om toegepast onderzoek dus ik hoop dat Inholland ook initiatieven in de praktijk ontplooit rond digitale rechten en zelf uitgroeit tot een digital rights-proof hogeschool.”