"De doorwerking van veiligheidsbeleving in de samenleving is veel groter dan we vaak denken. Maar ook beter te voorzien en te beïnvloeden. Dat biedt kansen die we niet mogen laten liggen."
Het veiligheidslandschap is de afgelopen jaren snel veranderd. Maakten we ons aan het begin van deze eeuw vooral nog druk over criminaliteit op straat, sindsdien ontwikkelde zich een keur aan andere dreigingen. Terrorisme, cyber crime of niets-ontziende drugscriminaliteit. Een financiële crisis, pandemie, een oorlog ‘in onze achtertuin’. En een klimaatcrisis die zich steeds nadrukkelijker laat voelen.
In zijn proefschrift laat Marnix Eysink Smeets, lector Publiek Vertrouwen in Veiligheid, zien hoe met deze verandering van dreigingen ook onze veiligheidsbeleving veranderde. En hoe deze veiligheidsbeleving de dynamiek van een buurt, gemeenschap of samenleving sterker beïnvloedt dan we ons vaak realiseren. Meestal sluipenderwijs, maar wel volgens vaste patronen en processen. Dat maakt die doorwerking beter te voorzien én te beïnvloeden dan we nu vaak doen. Dat biedt kansen voor het (veiligheids)beleid in wijk, stad en land. En nieuwe opgaven voor onderwijs en wetenschap. Daarover gaat dit seminar.
Eerst nog meer weten over het promotieonderzoek van Marnix? Lees hier een kort interview.
Marnix presenteerde op 29 september op een laagdrempelige manier de kernpunten uit zijn onderzoek, gevolgd door een debat met deskundigen over de betekenis daarvan voor veiligheidsbeleid, onderwijs en wetenschap.
Onderzoekers van de drie lectoraten van het Kenniscentrum Recht & Veiligheid van Hogeschool Inholland geven inzicht in recent werk waarin inzichten uit het promotieonderzoek al hun toepassing vinden. Je kunt kiezen uit de onderstaande workshops, verdeeld in Workshopronde A en B.
Een verkrachting in 2020 leidde tot veel commotie onder omwonenden en bezoekers van het grootste stadspark van Nederland; het Rotterdamse Zuiderpark. Associate lector Krista Schram laat zien welke factoren al langer een structurele onveiligheidsbeleving in het park in de hand werkten. En hoe studenten van TU Delft en Hogeschool Inholland vervolgens duurzame, creatieve interventies ontwikkelden.
In de afgelopen tijd deden wij meerdere onderzoeken naar de effectiviteit van Whatsapp-buurtpreventie. Aan de hand daarvan ontleedt onderzoeker Jossian Zoutendijk feit en fictie rond de effectiviteit van dit populaire instrument. Is Whatsapp-buurtpreventie wel net zo goed voor de veiligheid, veiligheidsbeleving en saamhorigheid als vaak wordt aangenomen?
Mensen voelen zich veilig als ze kunnen geloven dat de wereld rechtvaardig is. Een wereld ook waarin gelijke gevallen gelijk worden behandeld. Maar waarin vooral ook ongelijke gevallen ongelijk worden behandeld. Onderzoeker Martin Blaakman gaat in op het belang van dit - ogenschijnlijk zo kleine - onderscheid aan de hand van recent onderzoek naar rechtvaardigheidsbeleving.
De gemeente Rotterdam ontwikkelt sinds kort een op design thinking gebaseerde methode om de veiligheidsbeleving in Rotterdamse wijken te verbeteren. Onze onderzoeksgroep verzorgt het ondersteunende onderzoek. In deze workshop presenteert gemeentelijk projectleider Berna Kousemaker presenteert doel, opzet en eerste leerpunten van het project; associate lector Krista Schram deelt enkele opvallende onderzoeksbevindingen.
Exposen of slutshaming van meiden via social media is een relatief nieuw fenomeen met verregaande gevolgen voor de slachtoffers. Dat brengt onderzoeker Tineke Hendrikse tot de stelling dat exposen in het veiligheidsbeleid de plek verdient van een high impact crime. Zij onderbouwt dit met recente onderzoeksbevindingen over de impact van exposen op de meiden zelf en hun directe omgeving, en met de impact van exposen op het bredere veiligheidsgevoel in de samenleving.
In het kader van een casestudy naar een bekende complottheorie in Nederland brachten wij de state of the art in de wetenschappelijke literatuur over complottheorieën in kaart. Onderzoekers Marius Koelink en Linda de Veen (bureau Anne) laten de belangrijkste bevindingen zien, met daarin opmerkelijke patronen én lacunes.
Voel jij je veilig? Die vraag is relevant nu onze samenleving met uiteenlopende dreigingen te maken heeft. Denk niet alleen aan dreigingen uit de ‘klassieke’ hoek van de criminaliteit, maar ook aan nieuwe dreigingen zoals de pandemie, de oorlog in Oekraïne en de klimaatcrisis. Volgens Marnix hebben ze allemaal invloed op onze veiligheidsbeleving. Hij deed baanbrekend promotieonderzoek naar de doorwerking van veiligheidsbeleving op het individu, de gemeenschap en de samenleving. Daar gaat hij in dit interview dieper op in.
Marnix is sinds 2007 lector Publiek Vertrouwen in Veiligheid en voorzitter van het kenniscentrum Recht & Veiligheid. Hij houdt zich vooral bezig met de vraag hoe de burger veiligheid beziet en beleeft, en hoe dat kan worden verbeterd. Formeler gezegd: met het publiek vertrouwen in veiligheid en veiligheidszorg. Met veiligheidsbeleving, vertrouwen en rechtsvaardigheidsbeleving als belangrijke deelgebieden.
In zijn proefschrift, dat hij presenteert op dit seminar op 29 september, laat Marnix zien hoe met verandering van dreigingen ook onze veiligheidsbeleving veranderde.
