Inzichten in de implementatie van gezondheidsbevorderende interventies op de werkplek van onderwijsprofessionals: een participatieve aanpak

Achtergrond: De werkplek biedt mogelijkheden om de gezondheid te bevorderen. Dit exploratief onderzoek is uitgevoerd binnen het hoger beroepsonderwijs (hbo). Het hoofddoel was om inzicht te verkrijgen in wat nodig is om een gedragen implementatie te realiseren omtrent gezondheidsbevordering van onderwijsprofessionals. Subdoelen waren het vaststellen van de wensen en behoeften van werknemers met betrekking tot gezondheidsbevordering, het ontwikkelen van geschikte gezondheidsbevorderende interventies, het identificeren van bevorderende en belemmerende factoren voor implementatie van het vitaliteits- en gezondheidsbeleid en het ontwikkelen van bijpassende implementatiestrategieën. Methode: Middels participatief actieonderzoek (PAO) gingen we in drie actieonderzoeksgroepen (5-6 deelnemers per groep) in gesprek met drie stakeholders: docenten, managers en HR-professionals. De stakeholders vertegenwoordigden drie domeinen binnen een hoger onderwijsinstelling. In vier co-creatiesessies spraken de drie actieonderzoeksgroepen over hun wensen en behoeften omtrent gezondheidsbevordering, hierbij aansluitende interventies en relevante implementatiefactoren. De sessies werden gefaciliteerd en begeleid door onderzoekers en HR-managers. De gegevens werden verzameld in geanonimiseerde gespreksverslagen en thematisch geanalyseerd door de onderzoekers. In een gemeenschappelijke slotbijeenkomst deelden de drie actieonderzoeksgroepen de verzamelde gegevens, werden ervaringen uitgewisseld en werden geschikte gezondheidsbevorderende interventiemogelijkheden besproken. Resultaten: Uit de sessie over wensen en behoeften bleek dat de stakeholders behoefte hebben aan een faciliterende (gezonde) werkomgeving (bijv. regelmogelijkheden) en sociale ontmoetingsmogelijkheden (bijv. fysieke groepsactiviteiten). De co-creatiesessies resulteerden in verschillende interventiemogelijkheden, waaronder het opzetten van een fysiek vitaliteitscentrum ondersteund door een toegankelijke digitale omgeving (intranet). Tot slot identificeerden we diverse bevorderende en belemmerende factoren voor de implementatie van het beleid en activiteiten rondom gezondheidsbevordering op individueel niveau (bijv. geïndividualiseerde aanpak en tijdgebrek), teamniveau (bijv. sociale inclusiviteit en gebrek aan steun van leidinggevende) en organisatieniveau (bijv. breed aanbod en beperkte digitale toegankelijkheid). Discussie en conclusie: De PAO-aanpak leidde tot passende gezondheidsbevorderende interventiemogelijkheden en bood implementatiestrategieën gericht op onderwijsprofessionals. Deze interventiemogelijkheden en implementatiestrategieën zullen in een volgende fase doorontwikkeld worden.