'Veiligheidsproblemen los je op door aandacht te hebben voor de zorgen van bewoners'
#9 in gesprek met Krista Schram en Diana van de Giessen over Rotterdamse aanpak van veiligheidsbeleving
In veel wijken kampen bewoners met een gevoel van onveiligheid. Wat de oorzaak daarvan is, kan per wijk en per persoon verschillen. Om de veiligheidsbeleving in Rotterdam te versterken zette Hogeschool Inholland in opdracht van de gemeente een groot onderzoeksproject op. Onderzoekers, studenten, bewoners en professionals trokken de wijken in om de verhalen achter de cijfers naar boven te halen. In de nieuwe aflevering van de podcastserie Onderzoekers over de toekomst vertellen Krista Schram, associate lector, en Diana van de Giessen, afdelingshoofd Wijkveiligheid bij de gemeente Rotterdam, over deze succesvolle wijkgerichte aanpak.
De gemeente Rotterdam stelt sinds 2012 wijkprofielen op waarbij ze tweejaarlijks metingen doet om het (veiligheids)gevoel in de stad meetbaar te maken. Vanaf dat moment werd Hogeschool Inholland betrokken om de cijfers te interpreteren en na te gaan hoe het veiligheidsgevoel kon worden versterkt. Toen de gemeente in 2021 een projectleider Subjectieve Veiligheid aanstelde, nam die contact op met de hogeschool. Het leidde tot de Rotterdamse wijkgerichte aanpak veiligheidsbeleving.
Luister de podcast!
Gerichte aanpak per wijk
“Voor een gerichte aanpak is het nodig heel concreet te weten wie zich waarom waar en wanneer onveilig voelt”, zegt Krista Schram, associate lector Publiek Vertrouwen in Veiligheid bij Hogeschool Inholland. “Daarnaast kijken we naar wat in de wijk juist bijdraagt aan de veiligheidsbeleving. Zoals in Beverwaard: een dorp op zich met een hele hechte gemeenschap die allerlei activiteiten voor heel diverse bewonersgroepen organiseert.”
Bewoners en wijkprofessionals nauw betrokken
Naast Beverwaard ging de wijkgerichte aanpak in 2021 van start in Pendrecht. In beide wijken werden bewoners en wijkprofessionals nauw betrokken bij het onderzoek. Schram: “We willen dat er draagvlak ontstaat voor de aanpak en de uitkomsten. Je hebt de bewoners daarvoor nodig. Alleen maar een rapport bij ze neerleggen zou niet werken.”
Voor een gerichte aanpak is het nodig heel concreet te weten wie zich waarom waar en wanneer onveilig voelt.
Straatinterviews door studenten
Krista en haar collega’s trainden bewoners en professionals om straatinterviews af te nemen bij (mede)bewoners over hun veiligheidsbeleving. Ook studenten van Hogeschool Inholland gingen hiervoor de wijken in. “Bewoners reageren heel positief op de studenten, omdat die heel open op mensen afstappen, goede vragen stellen en doorvragen. Zo ontstaat echt een gesprek.” Diana van de Giessen, afdelingshoofd Wijkveiligheid bij de gemeente Rotterdam, is ook blij met de betrokkenheid van de studenten. “Fijn is dat we als overheid samenwerken met studenten. Die leren door dit onderzoek. Zo snijdt het mes aan twee kanten.”
Op zoek naar patronen
Naast de vele straatinterviews bestaat het onderzoek uit media-analyses door studenten en groepsinterviews met professionals, gingen onderzoekers overdag en ’s nachts voor observaties met de wijkagent mee en bestudeerden zij de cijfers van de wijkprofielen. “We zijn op zoek naar patronen”, zegt Krista. “Hoe heeft de veiligheid zich ontwikkeld en hoe komt dat? Waar gaan de zorgen over en zijn die zorgen veranderd over de tijd?”
Zeer concrete uitkomsten
Diana ziet zeer concrete uitkomsten uit het onderzoek. “Bijvoorbeeld om de omgeving rond metrostation Slinge vriendelijker te maken. Of om in het winkelcentrum van Beverwaard iets te doen aan overlast van scooters en er leuke activiteiten te organiseren. Zo probeer je het gevoel van onveiligheid te kantelen.”
Sluit je als gemeente aan op de initiatieven die er al zijn in de wijk om het verschil te maken.
Kracht van de wijk gebruiken
Voor het kantelen van veiligheidsgevoel is het van belang de kracht van de wijk te gebruiken, benadrukt Diana: “Je hoeft het als gemeente niet allemaal zelf te organiseren. Sluit aan op de initiatieven die er al zijn om het verschil te maken. De gemeente hoeft niet per se de afzender te zijn. Juist niet, omdat mensen soms de overheid wantrouwen.” Krista is het daar mee eens. “Werk samen met partners die het vertrouwen al hebben van de bewoners. Kijk daarnaast als gemeente met welke maatregelen je onbedoeld de sociale samenhang in de wijk ondermijnt. Maak je door regelgeving het organiseren van evenementen niet heel erg ingewikkeld?”
Vervolg in andere Rotterdamse wijken
De aanpak in Beverwaard en Pendrecht krijgt nu een vervolg in andere Rotterdamse wijken. Opnieuw trekken onderzoekers, studenten, professionals en bewoners gezamenlijk op om de subjectieve verhalen achter de objectieve cijfers te achterhalen. “Persoonlijk geeft het mij hoop dat onze kijk op veiligheid gemeengoed wordt en om daarnaar te handelen”, zegt Schram.
Meer weten over de aanpak die veiligheidsbeleving versterkt in Rotterdamse wijken?
Beluister de podcast nu via jouw favoriete podcast-app zoals Spotify, Google Podcast of Apple Podcast. En vergeet je niet te abonneren! Zo ben je als eerste op de hoogte van nieuwe afleveringen van Onderzoekers over de Toekomst.
Bij Hogeschool Inholland focussen we op een veerkrachtige samenleving. Dit is een samenleving waarin we in verbinding met elkaar in staat zijn om schokken op te vangen en deze ook benutten als kans om ons verder te ontwikkelen. Met Inholland onderzoekt vertellen we verhalen over hoe we vanuit onderzoek bijdragen om een samenleving met veranderkracht te realiseren, samen met studenten en werkveldpartners. Zodat iedereen kan blijven functioneren in een continu sterk veranderende wereld.